تأثیر رژیم های مختلف رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و تعیین بهترین شاخص مقاومت به خشکی دو رقم سویا

این آزمایش در تابستان سال 1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش پنج رژیم رطوبتی 45، 55، 65، 75 و 85 درصد ظرفیت زراعی در کرت های اصلی و دو رقم ویلیامز و گرگان 3 در کرت های فرعی قرار داده شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که برهمکنش رژیم رطوبتی و رقم تأثیر معنی داری بر عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و درصد روغن داشته است. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که با افزایش تخلیه آب از خاک، از تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه هر دو رقم کاسته شد. بیشترین (1667 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه (384 کیلوگرم درهکتار) به ترتیب مربوط به رقم گرکان 3 در تیمار 45 درصد ظرفیت زراعی و ویلیامز در تیمار 65 درصد ظرفیت زراعی بود. با این حال، بیشترین درصد روغن مربوط به رقم ویلیامز در تیمار 75 درصد و کمترین آن مربوط به رقم گرگان3 در تیمار 55 درصد ظرفیت زراعی بود. درصد پروتئین دانه تنها تحت تأثیر معنی دار رژیم های رطوبتی خاک قرار گرفت. بیشترین (49/22) و کمترین (04/22 ) درصد پروتئین دانه به ترتیب در تیمار 55 و 85 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. در این آزمایش، رقم ویلیامز دارای شاخص حساسیت پایین و شاخص تحمل بالا به خشکی و رقم گرگان3 دارای میانگین هندسی بهره وری و میانگین حسابی بهره وری بالاتری بود. در کل، اگرچه رقم گرگان 3 در همه تیمارها عملکرد دانه بیشتری داشت ولی درصد کاهش عملکرد آن نسبت به رقم ویلیامز در تیمارهای خشکی بیشتر بود که نشان می دهد رقم رشد نامحدود ویلیامز در مقایسه با رقم رشد محدود گرگان 3 در رژیم های رطوبتی متفاوت، ثبات عملکرد دانه بیشتری داشته است.